مته ها به لحاظ ساختار و موارد استفاده تنوع بسیار زیادی دارند. بنابر این برای هر کاربرد، باید از نوعی که خاص آن فعالیت طراحی و ساخته شده است، استفاده گردد. انتخاب اشتباه و یا استفاده نا به جا گاهی موجب شکستن مته و بروز خطراتی برای اپراتور می شود، پس پیشنهاد می کنیم که بسته به نوع متریالی که باید سوراخکاری شود جنس سر مته انتخاب شود. با این کار اطمینان حاصل می شود که حفره ایجاد شده بدون اشکال بوده و همینطور اپراتور و تجهیزات مورد استفاده نیز آسیبی نمی بینند.
تیم تحریریه ادوکس در مقاله ای مجزا به معرفی انواع مته به لحاظ کاربرد پرداخته است. در این بخش به بررسی و شناخت جنس مته های دریل می پردازیم.
یرای خرید ابزارآلات برقی از ادوکس روی لینک کلیک کنید.
فلزات ساخت مته دریل
انواع متنوعی از فلزات وجود دارند که برای ساخت مته استفاده می گردند. هر کدام از این فلزات برای نوع خاصی از متریال مناسب هستند. این مهم است که شما اول از جنس سطح سوراخکاری مطلع باشید و در مرحله بعد با شناخت نقاط قوت و ضعف هر نوع از فلزات ساخت مته، بهترین انتخاب را داشته باشید.
مته دریل با فولاد کم کربن (Low Carbon steel)
از جمله مزیت های این جنس قیمت بسیار ارزان است. مته ساخته شده با فولاد کم کربن که در آن حداکثر 15/0% کربن استفاده شده است بسیار مناسب برای سوراخکاری در چوب های نرم می باشند با این توضیح که معمولا جهت بهبود عمکردشان مدام نیاز به تیز شدن دارند. این نوع مته برای فلزات و چوب های سخت اصلا توصیه نمی شوند.
مطالعه بیشتر: نحوه تعویض مته دریل
مته دریل با فولاد پُرکربن (High Carbon steel)
این دسته از مته ها از فولاد پُر کربن یا به اصطلاح کربن بالا که به میزان 1-50/0 درصد کربن دارند، ساخته می شوند. به دلیل مقاومت بهتری که در هنگام سایش ( سوراخکاری) دارند کمتر به تیز کردن نیاز دارند و جهت متریال های فلزی با سطح نازک و همچنین چوب های سخت مورد استفاده قرار می گیرد. با اینکه به لحاظ قیمت با مته های دریل فولاد کم کربن در یک سطح هستند ولی گزینه بهتری جهت انجام سوراخکاری های خانگی و عمومی محسوب می شوند.
مته دریل با فولاد سرعت بالا (High-Speed Steels )
فولاد تند بر یاHSS پرکاربردترین ماده جهت تولید ابزارات برشی هستند که میتوان بوسیله آنها با سرعت 40 تا 50 m/min قطعات را برش داد یا سوراخکاری کرد. اجزا تشکیل دهنده این نوع فولاد شامل 18% شامل تنگستن یا مولیبدن (که به منظور افزایش سختی حرارتی ابزار استفاده می شوند)4% شامل کروم (که برای افزایش استحکام ابزار در برابر تغییر طول استفاده م یشود) و 1% شامل وانادیوم (که به منظور افزایش مقاومت ابزار در برابر خوردگی استفاده می شود) می گردد.
مته HSS ساخته شده با این مشخصات متالورژی، مقاومت بسیار بالاتری نسبت به فولاد پرکربن دارد و این مسئله به آن اجازه می دهد که در سایش های منجر به سوراخ کردن با سرعت بسیار بالاتری عملیات را انجام دهد و ساختار اولیه مته تا مدتهای زیادی حفظ شود.
مته دریل کاربید
بلور الماس چند لایه (PCD) یکی از مواد بسیار سخت است که مقاومت زیادی نیز در برابر سایش دارد. این مواد از لایه های ریز کربن ( که در حالت فشردگی تشکیل الماس را می دهند) تشکیل شده است. ضخامت این لایه ها معمولا در حدود 5/0 میلیمتر است. این لایه ها اکثرا درون پوششی از ماده خاکستری از جنس کاربید تنگستن قرار دارند. با این مقدمه کوتاه مته هایی که نوک آنها از کاربید تشکیل شده اند، در سرعت های بالا توانایی تحمل گرما را نسبت به سایر انواع مته دریل دارند. بنابراین آنها را می توان جهت سایش فولادهای سخت با سطح نازک و چوب های سخت مورد استفاده قرار داد. به این نکته توجه داشته باشید که به دلیل شکننده بودن این تراشه، در هنگام کار با مراقب زیاد آنرا در دست بگیرید.
مته دریل کبالت (Twist Drill Coballt)
نوعی فولاد سرعت بالاست که دمای بالا بر روی آن بی اثر می باشد به همین دلیل از مته کبالت جهت سوراخکاری آهن، استیل بگیر و نگیر، فولادهای آلیاژی و فولادهای استنلس استیل یا ضد زنگ استفاده زیادی می شود. یکی از اشکالات کبالت تُردی و شکنندگی زیاد آنها نسبت به فولاد سرعت بالا یا HSS می باشد.
مته دریل الماسه
مته کریستالی یا مته الماسه از سختترین مواد موجود (Poly Crystalline Diamond) ساخته شدهاند. به لحاظ ساختار تولید، این نوع مته همانند متههای کاربید می باشند با این تفاوت که با ذرات الماس پوشانده شدهاند. نحوه عملکرد مته الماسه بر خلاف دیگر انواع مته هاست. به این معنا که آنها با سایش سطح کار منجر به حفر سوراخ می شوند در حالی که مته الماسه با خرد کردن سطح متریال منجر به حفر می شود. بنا بر این بسیار ایده آل برای مته زنی سطوح سختی نظیر گرانیت، کاشی و سرامیک، سنگ مرمر، پشم شیشه، سنگ، شیشه و فلزات سنگین می باشد.
پوشش قسمت برش مته
پوشش قسمت ساینده مته موجب مقاوم تر شدن، روغنکاری ساده و صیقل بیشتر نسبت به فلز اصلی که در ساخت مته به کار رفته میشود. در واقع بهبود کیفیت برش، دوام و طول عمر مته ارتباط مستقیمی به نوع پوشش آن دارد. از جمله پوششهای رایج مته دریل میتوان به اکسید سیاه، تیتانیوم نیترید (TiN)، تیتانیوم نیترید آلومینیوم (TiNA) و نیترید زیرکونیوم (ZrN) اشاره کرد.
یادآوری جهت خرید بهتر مته دریل مناسب
بار دیگر متذکر می شویم که قبل از اقدام به خرید، پروژه خود را شناسایی کرده و از نوع متریال سطح کار آگاهی داشته باشید سپس جنس مته مناسب را انتخاب نمائید.
مورد دیگری که به نظر قابل توجه می آید این است که شما با خرید یک مجموعه کامل سر مته با سایزهای متنوع، می توانید در هزینه های خود صرفه جویی قابل توجهی داشته باشید.