انواع انبر : راهنمای خرید و شناخت انبر های دستی (بخش اول)

انبرآلات از جمله متنوع ترین دسته بندی های خانواده بزرگ ابزارآلات دستی است. تنوع کارکردی و اندازه ها به قدری زیاد است که در فواصل زمانی های کوتاه شاهد ابداع و کاربرد جدید از آنها هستیم. از انبرها برای اموری مانند قطع کردن، کشیدن، نگهداشتن، باز  و بسته کردن پیچ یا مهره، بستن مفتول و سیم، برداشتن روکش های پلاستیکی و امثالهم در کارگاه، کارخانه، خط تولید صنایع مختلف و حتی مصارف خانگی و سبک بسیار استفاده می شود. 
برای انتخاب مناسب انبر لازم است که پروژه خود را بررسی و شناسایی کرده باشید. انبرها به لحاظ شکل ظاهر و نوع عملکرد تفاوت هایی دارند که به مهمترین آنها اشاره می کنیم.
انبرآلاتی که برای گرفتن و نگهداشتن شی طراحی شده اند با دو تیپ عرضه می شوند. آنهایی که فک ثابت دارند در محل تلاقی دو فک بهم متصل شده و به مقدار حرکت اهرم ها دهانه آن باز می شود و با رها کردن اهرم ممکن است که اندازه آن تغییر کند. دسته ای هم به صورت فک متحرک هستند که به کمک پیچ تنظیم و یا پین تعبیه شده بر روی فک به هر مقدار باز یا بسته شده و در همان وضعیت باقی مانده و یا قفل شود.
در طرف دیگر فک ها دارای اشکال مختلفی هستند که بنابر تعریف عملیاتی آنها، به صورت مستقیم، سرکج، فک بلند یا کوتاه، چاک دار یا با کله گی خاص تولید و به بازار عرضه می گردند. به خاطر داشته باشید که تمامی انبر ها مناسب انجام پروژه های برق ساختمان یا برق فشار قوی نیستند و لازم است که دسته آنها به وسیله پوشش لاستیکی مخصوص عایق بندی شود که برخی تا 1000 ولت عایق شده اند.

انبر دست

انبردست یکی از شناخته شده ترین انواع انبرآلات است. از دو اهرم بهم متصل شده ساخته می شود. جهت اندازه گیری آن از نوک فک تا انتهای دسته را در نظر می گیرند. ابتدای فک دارای شیارهایی متنوع بوده که هنگام نگهداشتن، اجسام سر نخورند. در قسمت میانه تیغه هایی جهت بریدن یا خرد کردن میخ و سیم وجود دارد. از این قسمت برای لخت کردن سیم هم می توان استفاده کرد. امروزه اکثر انبر دست ها روکش ضد تعریق بر روی دسته هایشان دارند که کارکردن را راحت تر می کند و همینطور از دست لیز نمی خورد. این ابزار در انواع معمولی و عایق دار وجود دارد. 
کاربردهای قابل تعریف برای انبردست شامل چرخاندن، خم کردن، برش سیم و کابل، نگهداشتن، بیرون کشیدن میخ از چوب و دیوار می توانند باشند.

مطالعه بیشتر: نکات ایمنی در استفاده از ابزارهای ایمنی کار

انبر دم باریک

عملکرد دم باریک مشابهت هایی با انبردست دارد و می توان مدل ظریف تر آن قلمداد شود. فک ها از طول بیشتری بخوردارند و معمولا به صورت مخروطی شکل هستند. برای اندازه گیری از سر فک تا انتهای دسته باید در نظر گرفته شود. در قسمت ابتدایی آرواره دندانه های ریزی وجود دارد که در هنگام گرفتن یا نگهداشتن شی لیز نخورد. به دلیل فرم طراحی خاص دم باریک، از آن در فضاهایی که محدودیت حرکتی دارند و یا فک های کوتاه انبر دست به محل مورد نظر نمی رسند، مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از مزیت های نوک باریک این ابزار امکان قرار دادن وسایل ریز با دقت و کنترل بیشتر در محل مورد نظر است.
کاربرد های دم باریک را می توان برای خم کردن ورق های نازک، بریدن سیم برق، لخت کردن سیم، نگهداشتن و قرار دادن شی در فضای محدود برشمرد.

انبر سیم چین

این ابزار تنها یک وظیفه را بر عهده دارد که آنرا نیز به خوبی انجام می دهد: بریدن. به کمک سیم چین می توان انواع سیم برق و کابل های با قطر کم را برش داده و قطع کرد. به دلیل نوع طراحی فک ها اصلا گزینه مناسبی برای نگهداشتن اشیاء نیست. در مهندسی ساخت سیم چین این موضوع رعایت می شود که عمل بریدن به صورت قطع کردن اتفاق افتد به این ترتیب لبه قطعه کار له و یا گرد نمی شود. چون ذات تولید سیم چین برای امور برقی است، معمولا دسته هایشان دارای روکش عایق برق هستند. با این حال در هنگام خرید باز هم از این موضوع مطمئن شوید. قسمت تیغه برخی مدل ها دارای شیب بوده و شبیه به کف چین از پائین ترین محل قطعه کار را برش می دهد.

انبر کف چین

این ابزار در خانواده سیم چین قرار می گیرد با این تفاوت ساختاری که سیم چین دو لبه تیز دارد و شی را قطع می کند در حالی که کف چین یک لبه تیز دارد و لبه دیگر تخت است. این نوع طراحی موجب می شود که قطعه مورد نظر بعد از برش تیزی نداشته باشد. ویژگی ذکر شده در پروژه های ظریف کاری مانند جواهر سازی بسیار با اهمیت است.

انبر سیم لخت کن

عملکرد این ابزار پیچیدگی ندارد. کافیست که سر سیم را درون زبانه قرار داده همزمان با فشار دادن اهرم، سر سیم با یک تیغ به صورت دوار بریده شده و روکش از آن جدا می شود. این مدل نیازی به تنظیم ندارد و اتوماتیک نسبت به قطر سیم، سایز می شود. بعضی مدل ها هم دارای چند شیار بوده که هر کدام مناسب سایز بندی سیم ها هستند. این مدل بدون برش با کشیدن روکش آن را جدا می کند که از آسیب دیدن به رشته سیم اصلی جلوگیری می گردد.

انبر کابل بر

برای بریدن کابل های با ضخامت و قطر زیاد استفاده از سیم چین معمولی امکان پذیر نیست. به منظور این کار انبرهای اختصاصی به نام کابل بر در بازار وجود دارد که دارای دسته ها و فک های بسیار قوی و مناسب برای بریدن سیم های کلفت و انواع کابل هستند. 

انبر کابل بر جغجغه ای

جهت سهولت انجام کار این مدل از کابل بر به سیستم جغجغه ای مجهز شده که به صورت یکطرفه و به کمک باز و بسته شدن اهرم ها کار می کند. با هر بار فشردن اهرم ها دهانه انبر بسته تر شده و در نتیجه موجب برش تدریجی و تمیز کابل می گردد.

انبر کابلشو

در بازار به پرس کابلشو هم گفته می شود. ابزارک هایی هستند به نام کابلشو که بر روی کابل های برق قرار گرفته و کاربردهای متنوعی دارند. جهت انجام این اتصال نیاز هست که به کمک ابزار مخصوص به سر کابل پرس شده و محکم گردد. به خاطر داشته باشید که استفاده از انبر کابلشو با قیمت و مقاوم در کیفیت کار بسیار حائز اهمیت است.

گاز انبر

نوع خاصی از انبر هاست که برای نگهداشتن و یا گرفتن موقت یک جسم و یا قطع کردن به کار می رود. قسمت درگیر فک ها کاملا در نوک است. به این ترتیب نیروی خیلی زیادی را به صورت متمرکز در قسمت محل تلاقی خواهد داشت. گاز انبر، اهرم درجه یک محسوب می شود. چنانچه فک گاز انبر را به صورت کاملا عمود بر سطح کار قرار دهید، می توانید برش تقریبا همسطحی داشته باشید. از این ابزار در کفش دوزی، پینه دوزی، نجاری سنتی و مصارف نظامی استفاده می شود.

انبر میخ کش

مدلی دیگر از گاز انبر است که مانند برداشتن چیزی با ناخن عمل کرده و با دو اهرم عمل تمرکز نیرو بر یک نقطه را انجام میدهد. قسمت بالایی فک به صورت منحنی طراحی می شود تا موجب خراشیدگی یا برش در هنگام خارج کردن میخ ا زچوب یا دیوار نگردد و در ضمن به مانند اهرم عملکرده، اپراتور نیروی کمتری در هنگام خارج کردن صرف نماید. از آن برای قطع کردن میخ هم می توان استفاده کرد. مشخصه اصلی گاز انبر نجاری عریض بودن کله گی و اندازه بزرگتر نسبت به مدل های دیگر است. البته به نوعی دیگر هم از این ابزار می توان استفاده کرد و آن نگهداشتن اشیاء است که باید نیرو به صورت یکنواخت وارد شده و از تمامی لبه فک کمک گرفت.

انبر آرماتور بندی

از این ابزار عمدتا جهت کارهایی نظیر خم کردن مفتول، بریدن و پیچاندن سیم بهره گرفته می شود که تمامی آنها در فرایند آرماتوربندی مورد نیاز است. به همین دلیل است که نام آن را انبر آرماتور بندی گذاشته اند. کله گی آن کاملا تخت و بدون انحنا است به این ترتیب نقطه کاملا همسطح را گرفته و یا قطع می کند. ساختار تیغه های فک به این صورت است که یک طرف صاف و سمت دیگر تیز است و همین باعث برش تمیز و بدون لبه می گردد. تیغه فک آرماتور بند از انواع دیگر تیز تر بوده و برای بریدن سیم، مفتول، پیچ، میخ و انواع فلزات نرم مناسب است. در بعضی از تیپ ها لبه کناری انبر تخت است که از این قسمت برای ضربه زدن هم می توان استفاده کرد.

انبر مفتول بر

تولید مفتول بر ترکیبی از اهرم، تیغه و لولاست. به طور معمول طول فک کوتاهی دارد و در مقابل دسته های بلند که این باعث افزایش نیروی وارده بر محل برش می گردد. عمده استفاده از آن جهت پروژه های تخریبی است و از دقت کمی برخوردار است. هر چقدر دسته طول بیشتری داشته باشد، قدرت ابزار هم افزایش می یابد. از این وسیله برای عملیات های نجات نیز بهره می گیرند. سایزهای مختلف مفتول بر برای پروژه های مشخصی توصیه می شوند که شامل:
طول حدود 20 سانتیمتر جهت برش میله و سیم با ضخامت 2 میلیمتر
طول بین 30 تا 35 سانتیمتر جهت برش میله و زنجیر با ضخامت 3.5 میلیمتر و سیم 6 میلیمتر
طول بین 45 تا 60 سانتیمتر جهت برش میله، زنجیر و کابل با ضخامت 10 میلیمتر
طول بیش از 75 سانتیمتر جهت برش میله، زنجیر فولادی و کابل مسی بسیار ضخیم
لازم به ذکر است که انبر مفتول بر خود شامل تیپ های مختلف مانند تیغه کف چین، تیغه گاز انبری، تیغه زاویه دار، تیغه پلیکانی، رومیزی و جغجغه ای نیز می شود.

انبر برش pvc

با توجه به پیشرفت های گوناگون در صنعت ساختمان، امروزه غالبا برای هدایت آب شرب، سیستم فاضلاب و همینطور سیستم گرمایش از لوله های pvc استفاده می گردد که به نام های لوله سبز و لوله چند لایه نیز شناخته می شوند. برای بریدن قطعات آن از انواع کمان اره، فارسی بر و کاتر کمک می گیرند که بهترین انتخاب قیچی یا انبر برش پی وی سی است که معمولا از جنس آلومینیوم تقویت شده تولید می گردد. این انبر خاص دو فک دارد که یکی از آنها ثابت بوده و دارای انحنا برای قرار گیری لوله داخل آن است و فک دیگر متحرک و دارای تیغه برش از جنس تفلون. در واقع فک ثابت تنها حکم نگهدارنده را داشته و عمل برش توسط فک متحرک صورت می گیرد. به دلیل حساسیت کار و آب بندی مناسب قطعات، برش به صورت قطع کردن انجام شده و لبه کار ناهمواری یا له شدگی ندارد.

انبر قفلی

این ابزار خاص مانند انواع دیگر انبرآلات از دو فک و دو دسته تشکیل شده است منتهی طراحی مهندسی آن تفاوت های اساسی دارد. انبر قفلی دارای فک متحرک است و به کمک پیچ تنظیم تعبیه شده داخل یکی از دسته ها می توان دهانه فک ها را تنگ یا گشاد کرد. بر روی دسته دیگر اهرمی جهت خلاص کردن از حالت قفل وجود دارد که کمی از دسته اصلی بلندتر است. بر روی فک دندانه های ریز و درشت با قوس داخلی وجود دارد که جهت چفت شدن بر روی اشیاء با اندازه های متنوع است. نحوه عملکرد به این صورت است که با پیچ تنظیم، دهانه را اندازه قطعه کار تنظیم نموده و بعد از آن یک یا دو دور بیشتر می پیچیم تا کمی تنگتر شود. با این کار قطعه توسط انبر محکمتر گرفته می شود و قفل مطمئنی خواهید داشت. البته این موضوع را به خاطر داشته باشید که اگر بیش از اندازه فک ها بسته باشند عملا امکان قفل شدن وجود ندارد. در حالتی دیگر می توانید دهانه فک را به اندازه مناسب تنظیم کرده و قبل از قفل کامل و همزمان با فشار دادن اهرم ها نیروی وارده توسط دستتان را حس کنید و آنگاه پیچ تنظیم را برای قفل کامل باز یا بسته نمائید. به خاطر داشته باشید برای متریال هایی مانند پلاستیک، پی وی سی و مانند آنها احتمال شکستگی و له شدن وجود دارد بنابراین در تنظیم پیچ و قفل شدن انبر دقت لازم را داشته باشید. با چفت شدن فک ها تنها نیاز هست که نیروی خود را صرف نگهداشتن یا باز و بسته کردن نمائید و انرژی مضاعف برای گرفتن قطعه نیاز نیست. از انبر قفلی می توان به خصوص برای باز کردن پیچ های زنگ زده یا خورده به خوبی بهره گرفت. پس از اتمام کار اهرم خلاص را به سمت خارج بکشید تا قفل آزاد شود. به تازگی مدل های اتوماتیک انبر قفلی نیز وارد بازار شده اند که همین مکانیزم را داشته ولی تنظیم برای قفل شدن به صورت خودکار صورت می گیرد.

انبر قفلی c شکل

این مدل انبر قفلی دقیقا مکانیزم کاربری ذکر شده در بالا را داراست و تنها تفاوت آن در شکل ظاهری فک ها است. برای تمامی پروژه ها کارایی نداشته و نیاز هست که در کنار آن ابزارهای کمکی دیگری نیز داشته باشید. معمولا به عنوان گیره از آن استفاده می شود. در جوشکاری یا نجاری برای نگه داشتن دو قطعه کنار هم به کار گرفته می شود.

انبر قفلی دم تخت

مکانیزم کاری انبر قفلی معمولی را داراست . از انبر قفلی دم تخت برای نگه داشتن، سوراخکاری و حمل کردن ورق‌های فلزی یا چوبی استفاده می گردد.

انبر قفلی پیچ گیر

همانگونه از اسم و ظاهر ابزار مشخص است طراحی و تولید کاملا اختصاصی برای نگهداشتن انواع پیچ که در فضای  محدود قرار گرفته اند، به کار گرفته می شود. سیستم تنظیم و قفل شوندگی آن مانند انبر قفلی عادی بوده و در سایزهای مختلفی به بازار عرضه می گردد.