ماشین گندگی، برخلاف ماشین کف رند که چوب را از زیر رنده می کند، قطعه کار را از رو رند می نماید؛ بنابراین باید حداقل یك طرف (یك رو) چوب ها دارای سطح صاف و مسطح باشد ( یعنی کف رند شده باشند)، در غیر اینصورت نمی توان انتظار داشت که نتیجه ی مطلوب حاصل شود.
از ماشین گندگي، علاوه بر اینکه مي توان براي یك ضخامت کردن قطعات چوبی سود برد، برای به دست آوردن عرض یکسان تعداد زیادی قطعات چوبی نازك نیز می توان استفاده کرد ولی این عمل، باید با تکنیك خاصي انجام شود که به شرح آن می پردازیم.
الف) باید چند قطعه چوب در کنار هم و به طور همزمان به داخل ماشین گندگی هدایت شود، زیرا راندمان کار افزایش یافته و همچنین از کج شدن چوب ها نیز جلوگیری مي شود.
ب) قطعاتي که با یکدیگر زیر ماشین مي روند، اختلاف اندازه ی زیادی نداشته باشند، زیرا بیش از اندازه نمي توان به ماشین بار داد.
برای خرید ماشین آلات چوب از ادوکس، روی لینک کلیک کنید.
آشنایي با عیوب متداول ضمن کار رنده گندگی
حركــت نامنظم قطعــه چــوب در داخل گندگــی
- علت ایجاد=تنظیم نبودن صحیح غلطک های مخصوص انتقال چوب
- راه برطرف کردن= باید غلطک ها را به طور صحیح تنظیم و هرچند وقت یکبار آنها را کنترل نمود.
انتقــال چــوب نامنظم و ســخت صورت مي گیرد
- علت ایجاد =غلطک آجدار در اثر استفاده از چوب صمغ دار چسبنده شده است.
- راه برطرف کردن= غلطک ها چسب زدایی شوند.
- علت ایجاد= داخل شیار های غلتک آج دار پر شده است.
- راه بر طرف کردن= داخل شیارهای آنها تمیز شود.
چوب ها زاویه دار رنده شده اند.
- علت ایجاد=صفحه های ماشین تنظم نیستند.
- راه برطرف کردن=صفحه ها دوباره تنظیم شوند.
- علت ایجاد= تیغه ها نا میزان هستند.
- راه برطرف کردن= تیغه ها دوباره تنظیم شوند.
- علت ایجاد= چوب تکی هدایت می شود.
- راه برطرف کردن= چند ردیف چوب به طور همزمان وارد ماشین شوند.
صدای ماشین نا هنجار است
- علت ایجاد=تیغه ها منظم نیستند.
- راه برطرف کردن= تیغه ها تنظیم شوند.
- علت ایجاد=تیغه ها کند شده اند.
- راه برطرف کردن= تیغه ها تیز شوند.
- علت ایجاد=ماشین خشک کار میکند.
- راه برطرف کردن= محل های گریس خور،گریس کاری شوند.
- علت ایجاد= بار دهی ماشین زیاد است.
- راه برطرف کردن= باردهی ماشین متعادل شود.
سطح چوب خط افتاده و ناصاف است.
- علت ایجاد=تیغه ها کند و لب پر شده اند.
- راه برطرف کردن=تیغه ها تعویض و تند شوند.
مطالعه بیشتر: آشنایی با انواع اتصال دهنده چوب
اصول تنظیم و راه اندازي مجدد رنده گندگی
برای تنظیم و راه اندازی ماشین گندگی نجاری، باید ابتدا برق ماشین را قطع کرد و سپس به ترتیب زیر عمل نمود:
الف) تنظیم صفحه ی متغیر: این صفحه، باید كاملاً تراز و مسطح باشد. اگر ماشین موجود در كارگاه از نوع قابل تنظیم است، باید آنرا تنظیم كرد و به وسیله ی خط كش فلزی، غلطک های كف صفحه را نسبت به یكدیگر و نسبت به كف امتحان نمود؛ یعنی باید با آن همسطح باشند. البته غلطک های صفحه در تمام ماشین های گندگی وجود ندارد.
توجـه: یكی از ایــن غلطک ها دقیقا ًزیر غلطک ســاده و دیگری زیر غلطک آجدار قرار گرفته است. پس از اینکه از تراز بودن صفحه و غلطک اطمینان حاصل شد، باید صفحه توسط فرمان مربوطه بالا و پایین شود تا از نظر روان بودن نیز کنترل گردد. اگر در کارگاه از ماشین های اتوماتیك استفاده مي شود، باید از صحت عملکرد آن نیز مطمئن شد.
ب) تنظیم تیغه های ماشین گندگی: ابتدا باید درپوش محافظ تیغه را باز كرد تا توپی ماشین نمایان شود. سپس باید تیغه ها را از نظر سالم و تیز بودن كنترل نمود؛ كه اگر تیغه ها كُند شده بودند، تعویض شوند. برای تعویض تیغه ها باید ابتدا توپی را ثابت و پیچ های یك تیغه را شُل كرده آنرا با یك تیغه ی تیز تعویض نمود و پیچ ها را مجددا سفت كرد. براي بقیه ی تیغه ها نیز همین كار انجام می شود. برای تنظیم تیغه ها باید از ابزار مناسب یعني دستگاه تنظیم تیغه ی رنده و گندگی استفاده شود؛ در واقع باید با قرار دادن پایه ی دستگاه تنظیم، تیغه را نسبت به توپی طوری قرار داد تا از سرتاسر توپی رنده به یك اندازه بیرون زده باشد( كج قرار نگیرد)، در ضمن همه ی تیغه های موجود، باید نسبت به یكدیگر به طور مساوی در محل خود قرار گرفته باشند. روش كار بدین صورت است كه دستگاه را باید روی توپی قرار داد و برای اینكه لبه ی تیغه تیز شده خراب نشود بین تیغه و دو پایه ی دستگاه تنظیم كاغذ قرار داد سپس با یك دست دستگاه را به پایین فشار داد و با دست دیگر با آچار مناسب پیچ ها را سفت نمود.
توجـه: ابتدا باید دو پیچ اول و آخر را سفت کرد و بعد پیچ های دیگر به همین ترتیب محکم شوند.
ج) تنظیم غلطک هاي بالایي: غلتكهای شیاردار (آج دار) و ساده که اولی نقش هُل دادن و دومی نقش کشیدن و هدایت چوب به بیرون را به عهده دارند، هر کدام دقیقاً بالای غلطک های کف صفحه ی متحرك جاسازی شده اند که باید نسبت به نوك تیغه 1 میلیمتر پایین تر باشند تا فشار لازم را به چوب وارد کنند.
د) تنظیم کفشک ها: كفشكها باید با نوك تیغه هم سطح بوده یعن در یك خط قرار بگیرند، و حالت فنریت داشته باشند.
هـ) تنظیم شانه هاي فلزی: باید طوري تنظیم شوند كه به راحتی حركت كرده و وظیفه ی جلوگیری از پس زدن چوب را به خوبی انجام دهند. تمیز و پاك كردن پوشال های گیر كرده لای شانه ها هر چند وقت یكبار الزامی است.
و) تنظیم تسمه ها و زنجیرها: تسمه ها و زنجیرها را باید از نظر شُلی و سفتی، بررسی کرد. پس از اینکه از تنظیم بودن کلیه ی قسمت ها اطمینان حاصل شد، می توان با روشن و خاموش کردن ماشین از قسمت برقی آن و همچنین سالم بودن سیم ها و ایجاد صدای معمولی ماشین نیز آگاهی یافت.
نکات ایمني، ضمن یک ضخامت کردن چوب
توصیه مي شود قبل از آغاز به کار با ماشین گندگی، برای حفظ سلامتی خود و دیگران و همچنین استفاده ی بهتر از ماشین، موارد زیر رعایت شود:
- برای کاستن از هرگونه خطر احتمالی،باید توجه خود را منحصرا به کار و ماشین معطوف داشته و از صحبت و شوخی کردن با دیگران جدا خودداری شود.
- زیر پا و کنار ماشین باید تمیز شود تا از لغزیدن جلوگیری به عمل آید.
- شانه های محافظ باید کنترل شوند تا خوب و روان کار کنند
- هنگام روشن کردن ماشین باید در کنار آن ایستاد تا اگر احتمالا قطعه چوبی پس زد و به بیرون پرتاب شد به بدن برخورد نکند.
- از خم کردن سر و مشاهده ی داخل ماشین در حال کار پرهیز شود، زیرا ممکن است قطعاتی از چوب به عقب پرتاب شده و باعث صدمه زدن به صورت و چشم گردد.
- دست ها را پس از آنکه قطعه کار وارد ماشین شد باید از روی کار برداشت و در صورت نیاز به هدایت، باید با یك قطعه چوب آنرا فشار داد.
- در صورت داخل کردن چند چوب با هم، باید دقت کرد که اختلاف ضخامت آنها بیش از 2 میليمتر نباشد تا از پس زدن چوب نازك جلوگیری شود.
- باید از گندگی کردن چوب های کوتاهی که طول آنها از فاصلهی بین دو غلتك کمتر است جدا پرهیز کرد، زیرا پس از برخورد با توپی، خرد شده و از دهانه ی آن به خارج پرتاب میشوند.
- باید حداکثر بار را با در نظر داشتن سختی و نرمی چوب ها طبق دستور کارخانه ی سازنده رعایت نمود.
- چوب را باید فقط در جهت راستای الیاف وارد ماشین کرد تا از خرد شدن و پرت شدن آن جلوگیری گردد.
- استفاده از دستگاه مکنده برای رعایت مسایل بهداشتی محیط کار، الزامی است.
- هنگامی که ماشین روشن است، باید از برداشتن حفاظ تیغه و درپوش محافظ زنجیرها و تسمه ها جداً پرهیز کرد .
محل های گریس خور و روغن خور ماشین رنده گندگی
- دو سر توپی تیغه ها داخل دو بلبرینگ (درونِ یاتاقان) قرار دارد که به گریسکاری نیاز دارند.
- غلطک هاي ساده و آج دار، به چرخ زنجیر متصل بوده و داخل یاتاقان قرار دارند؛ آنها نیز به گریسکاری نیاز دارند.
- غلطک های کف صفحه ی متحرك نیز که از دو سر داخل بلبرینگ قرار گرفتهاند، به گریسکاری احتیاج دارند.
- محور مارپیچ بالا و پایین برنده ی صفحه، به روغنکاری احتیاج دارد.
اصول نکات ایمنی ضمن سرویس و نگه داری گندگی
- برق ماشین از تابلو برق قطع شود و کلید ماشین روی صفر (خاموش)قرار گیرد.
- فراگیر هنگام تعویض تیغه، باید سعي کند دستانش به طور مستقیم با لبه ی تیز تیغه برخورد نکند.(هنگام برداشتن درپوش محافظ، بایدمراقب بود؛ زیرا سنگین بوده و ممکن است روی دست بیفتد)
- بهتر است که سرویس و تعمیر ماشین، در پایان روز تمام شود و اگر کار نیمهتمام باقی ماند، با گذاشتن تابلویی تحت عنوان «در حال تعمیر»، به دیگران در مورد عدم استفاده از ماشین هشدار داده شود.
اصول سرویس و نگه داری ماشین گندگی
- برق ماشین، هم از تابلو برق و هم از کلید روی ماشین قطع شود.
- به وسیله ی شیلنگ هوای فشرده که به کمپرسور هوا متصل است، تمام قسمت های ماشین تمیز شود.
- درپوش محافظ روی تیغه ی ماشین را بلند کرده و مجدداً با فشار باد، خاك اره و پوشالها از ماشین دور شود. به وسیله ی گریس پمپ ،یاتاقان های توپی رنده و غلتك های آجدار و ساده گریسکاری شوند سپس همین کار در مورد بلبرینگ هاي دو سر غلتكهای کف انجام گیرد.
- درپوش قسمت انتقال حرکت (زنجیرها و تسمه ها) برداشته شود، و به وسیله ی هوای فشرده، گرد وغبار داخل آنها گرفته شود. روی الکتروموتور را نیز باید با هوای فشرده تمیز کرد تا خاك اره به داخل آن نفوذ نکرده و از آسیب به آن جلوگیری شود.
- پس از مدتی، معمولاً خاك اره و گریس با هم مخلوط مي شوند؛ در اینصورت باید گریس های کثیف را کاملاً پاك کرده و مجدداً گریسکاری نمود
- شُلی و سفتی (مقدار کشش) زنجیرها و تسمه ها کنترل شده و در صورت لزوم، تنظیم شوند و سپس حفاظ را سر جای خود گذاشته و پیچ های آن محکم گردد.
- باید میله ی مارپیچ، که صفحه ی متحرك ماشین را بالا و پایین می برد، با گازوییل شستشو داد.
- پس از اینکه از محکم بودن پیچ های تمام قسمت ها اطمینان حاصل شد، باید کلید روشن و خاموش امتحان شده و از وصل بودن هر سه فاز اطمینان حاصل کرد، زیرا قطع بودن یك فاز، و در عین حال روشن کردن ماشین، سبب میشود که به الکتروموتور فشار آمده و بسوزد.
- اگر هنگام کار مشاهده شد که یکی از لامپ های سیگنال بالای کلید خاموش است (در ماشین هایی که از این لامپها استفاده کرده اند، هر لامپ نشانگر یك فاز است و خاموش شدن یکی از آنها علامت دو فاز شدن ماشین است) باید به سرعت ماشین را خاموش کرد و به رفع عیب آن پرداخت.
- جهت گردش تیغه و غلطک ها باید مخالف یکدیگر باشد؛ یعني غلطک ها چوب را به داخل می کشند و توپی رنده به بیرون، که در اثر جابجا شدن یکی از فازها، جهت حرکت تیغه تغییر ميکند.
- هرچند مدت یکبار، باید از کلیه ی قطعات مکانیکی و الکتریکی ماشین بازدید کرده و از سلامت این قطعات اطمینان حاصل نمود.
- تیغه های کُند را باید تعویض کرد تا فشار ناشی از کُند بودن تیغه ها به الکتروموتور منتقل نشود.
- هنگام روشن کردن ماشین، باید توجه کرد که اگر کلید قطع و وصل از نوع ستاره مثلث است، آنرا طبق اصولی که گفته شد روشن کرد.
- از دادن بار زیاد به ماشین، به ویژه در زمانی که از چوب سخت استفاده می شود و عرض چوب زیاد است جداً باید پرهیز کرد.
- چوب ها به صورت طولی و در جهت الیاف به داخل ماشین هدایت شود و از گندگی کردن چوب های کوتاه خودداری گردد.
- قطعات چوبی باید قبل از گندگی، از نظر وجود ذرات خارجی مانند شن و ماسه کنترل شود تا آسیبی به تیغه ها نرسد.
- در پایان هر روز، ماشین باید تمیز شود و چنانچه مدت زیادی قصد استفاده از آن نیست پس از روغن کاری و گریسکاری سطوح و محل های مورد نیاز، باید روی آن با روکشی از جنس برزنت پوشانیده شود.