• 
  

• انواع ماشین فرز آهنگری از نظر ساختار و شکل ظاهری به چندین نوع تقسیم می‎شوند که عبارتند از:

الف)ماشین فرز افقی

ماشین فرز افقی به منظور انجام امور عادی فرز کاربرد دارد و از این لحاظ نام فرز افقی به خود گرفته که میل فرز آن افقی یاطاقان بندی شده است. بدنه ماشین فرز عبارت است از میل فرز، دستگاه حرکت اصلی بار.

محور ماشین فرز افقی و میزان‌ها در سه جهت عمود بر هم، طولی، عرضی و قائم در حرکت است. این نوع ماشین ممکن است ساده یا اونیورسال باشد. میز ماشین فرز افقی اونیورسال، می‎تواند دور محور قائم بچرخد و در نتیجه نه تنها در جهت موازی یا عمود بر محور ماشین، بلکه در امتداد هر زاویه‌ای نسبت به آن در صفحه افقی نیز حرکت نماید. ماشین‌های فرز افقی بیشتر به منظور تراشیدن سطوح، شیارهای مستقیم، مارپیچ، فرم تراشی و رنده تراشی قابل استفاده می‎باشند.

میل ماشین فرز آهنگری در یاطاقان ساچمه‌ای یا لغزنده، محکم می‎شود و برای آنکه کار کاملاً بدون سر و صدا صورت گیرد، باید ابعاد میل فرز را در سایز بزرگ انتخاب نمود. سر میل فرز یک مخروط داخلی و یک مخروط خارجی دارد که برای محکم بستن ابزارهای فرزکاری کاربرد دارد.

میل فرز دارای حرکت دورانی بوده و برای اینکه تیغه فرز با سرعت برش مناسب و صحیحی بچرخد، تعداد گردش ماشین در دقیقه متغیر است. در ماشین فرزهای قدیمی، دستگاه حرکت پله‌ای داشته اما در حال حاضر، در ماشین فرز ها موتور فلانش (سرخود) قرار می‎دهند. این کار موجب می‎شود تا ماشین فرزبتواند با کمک جعبه‌دنده و اهرمی تا ۱۲ سرعت مختلف و یا بیشتر آن نیز کار کند.

دستگاه فرز می‎تواند بار قطعه کار را روی میز ماشین فرز محکم کند و برای عبور دادن کار از جلوی تیغه فرز، میز گونیا در جهت ارتفاع و کشوی عرضی در جهت عرضی و خود میز ماشین در جهت طولی، حرکت می‎کند. برای به حرکت درآوردن این قطعات، میله‌های پیچ شده که به چرخ‌های دستی متصل هستند، عمل می‌کنند.

میز ماشین فرز آهنگری نیز می‎تواند به واسطه دستگاه بار حرکت نماید. این حرکت بطور مستقیم توسط دستگاه حرکت اصلی و یا غیرمستقیم توسط موتور بار مخصوصی انجام می‎شود. همچنین به واسطه دستگاه خار متحرک یا دستگاه جعبه‌دنده ای که حرکت عرضی دارد، می‌توان سرعت‎های بار مختلف را تنظیم نمود. برای متصل کردن دستگاه بار به میل پیچ شده، باید میز ماشین از یک میله خاردار و یک دستگاه حلزون استفاده کند و طول بار را به وسیله بست‌های مخصوص مناسب با کار محدود نمود.

ماشین فرز افقی از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده که عبارتند از: ۱- زانوی ماشین ۲- محور مکانیزم جعبه دنده ۳-جعبه دنده سرعت ۴- بازوی فوقانی ۵- میز ۶- گلویی ۷- صفحه رنده بند ۸- ستون

ستون ماشین فرز به شکل قوطی و از آهن ریخته گری شده ساخته می شود و در داخل آن جعبه دنده سرعت، مکانیزم بار، الکتروموتور مکانیزم‌های محرک و گلویی ماشین قرار داده شده است. زانوی ماشین فرز نیز برای میز ماشین یک تکیه گاه است و در قسمت فوقانی آن راهگاه هایی به منظور حرکت میز قرار داده شده است. زانوی ماشین فرز طوری ساخته می‎شود که بتواند در روی ستون قائم در حرکت باشد.

گلویی یا محور ماشین فرز از جنس فولاد و مجوف که در آن تیغه‌های فرز ثابت می‌شوند. جعبه دنده سرعت برای تغییر دادن سرعت دورانی گلویی تعبیه شده اند. جعبه دنده بار برای حرکت میز در سه جهت استفاده می‎شود.

ب)ماشین فرز عمودی

ماشین‌های فرز قائم بیشتر به منظور تراشیدن سطوح به وسیله فرزهایی که لبه برنده‌شان روی پیشانی آنها قرار دارد، کاربرد دارد. میل فرز این ماشین حالت عمودی دارد و در قسمت فوقانی بدنه یاطاقان‌بندی شده است که به دور محوری قابل گردش بوده به طوری که می‎توان میله فرز را که در آن یاطاقان قرار گرفته، در وضع مایلی نیز ثابت نگه داشت. حرکت اصلی و بار در این ماشین با ماشین فرز افقی مطابقت دارد. از نظر شکل ظاهری ماشین فرز عمودی به ماشین فرز افقی شباهت زیادی دارد با این تفاوت که محور آن قائم است و میز آن در سه جهت عمود به یکدیگر در حرکت می‎باشد.

۱٫ماشین فرز اونیورسال

ماشین فرز آهنگری اونیورسال با ماشین فرزهای عمودی و افقی متفاوت است. در این نوع ماشین فرز، میز آن به سمت چپ و راست حرکت می‎کند و در نتیجه موارد استعمال این ماشین برای انواع مختلف کارها مانند درآوردن شکاف‌های مارپیچ و ...  زیاد می‎باشد.

   ۲٫ ماشین فرز طولی

ماشین فرز طولی برای کارهای سنگین و سخت مورد استفاده قرار می‎گیرد.

   ۳٫ماشین فرز عرضی

ماشین فرز عرضی به منظور انجام کارهای سریع کاربرد دارد. این ماشین از نظر شکل و ساختار به گونه ای است که میل فرز و بدنه‌اش قابلیت حرکت ارتفاعی دارد و حرکت بار آن توسط میز انجام می‎شود. ماشین‌های فرز عرضی بزرگ اغلب چندین میل فرز دارند.

   ۴٫ ماشین‌های فرز پیچ بری

 ماشین فرز پیچ بری، از نظر شکل ساختاری دارای انواع مختلفی است که برای پیچ‌بری، قابل استفاده می‎باشند.

    ۵٫ ماشین‌های فرز چرخنده‌ تراش

ماشین‎های فرز چرخنده تراش به انواع مختلفی تقسیم بندی می‎شوند.

    ۶٫ ماشین‌های فرز الگو تراشی

ماشین‎های فرز الگو تراشی به منظور ساختن کارهایی که سطوح محدود نامنظمی دارند، قابل استفاده می‎باشد از قبیل تراش قالب‌ها طبق شابلن یا الگو.

•  ابزارهای فرزکاری

ابزارهای فرزکاری متعدد می‎باشند که مهمترین قسمت آن تیغه فرز می‎باشد. تیغه فرزها از فولاد تندکار (SS) ساخته می‎شود به این دلیل که با این فولاد سرعت برش بیشتر از فولاد ابزار است. لبه برنده فرزها را نیز از فولاد سخت می‌سازند به این خاطر که هزینه ساخت با فولاد تند کار بالاست. از این‌رو در فرزهایی با بدنه بزرگتر، از فولاد ساختمانی استفاده می‎کنند و لبه‌های برنده‌ای از فولاد تندکار به آن وصل می‎نمایند. در صورتی که جنس فرزکار به گونه ای باشد که در اصطکاک زیاد روی لبه برنده سایش ایجاد شود، لبه برنده فرز از فولاد سخت استفاده می‎شود.

•  انواع تیغه فرزها

تیغه‎هایی که برای ماشین فرز استفاده می‎شود بر اساس شکل و ساختار، به دو دسته تیغه فرزهای دنده تیز (فرز شده) و پشت تراشیده تقسیم می‎شود.

۱٫ تیغه‌های فرز شده

قدرت برش تیغه فرزشده و مرغوبیت سطح خارجی قطعه کار تا حد زیادی با لبه برنده تیغه در ارتباط است. لبه‌های برنده این ابزار نیز مانند سایر ابزارهای برنده فرم گونه‌ای دارد و از طریق فرزکاری ساخته می‌شوند. مقدار زاویه لبه برنده با جنس قطعه کار متناسب است و تقسیم‌بندی دنده‌های تیغه فرز هم به جنس قطعه کار بستگی دارد.

هنگام فرزکاری، مواد نرم براده‌های جدا شده بزرگ است که به واسطه فواصل بزرگ بین دنده‌های تیغه فرزهای دنده درشت بخار سطح کار هدایت می‌شوند. در تیغه ‌فرزهای نرم شده سه ابزار W , H , N تعبیه شده است. لبه‌های برنده فرم مارپیچ به دو شکل مارپیچ چپ و یا راست هستند که در زمان براده‌برداری یک نیروی قیچی شدن در جهت محور تیغه ایجاد می‎نمایند. فشار محوری بر خلاف بدنه میل فرز اثر دارد تا میله باز نشود.

۲٫فرزهای تیغ‎چه‌دار

فرزهای تیغ‏چه دار تیغچه‌های جداگانه دارند که در بدنه تیغه فرز کار گذاشته شده و در صورتی که به تیغچه‌ای صدمه‌ای وارد شود، می‎توان آن را به آسانی تعویض نمود. اینگونه تیغه فرزها را بیشتر برای پیشانی تراشی سطوح بزرگ کاربرد دارند.

۳٫تیغه فرزهای پشت تراشیده

تیغه‌های فرز شده برای فرزکاری سطوح غیر تخت قابل استفاده نیستند به این دلیل که این دسته از تیغه فرزها در نتیجه تیز کردن مجدد، پروفیل خود را از دست می‌دهند. از این رو برای منحنی‎ها، قوس‌های دایره ‏ای، سایر پروفیل‌ها و برای فرز کردن شکاف‌ها تیغه فرزهای پشت تراشیده فرم دار مورد استفاده قرار می‎گیرند. عمل پشت تراشی برای این تیغه‌ها از این جهت لازم است تا در آن‌ها زاویه آزاد ایجاد شود. زاویه براده آن‌ها اکثراً برابر با صفر درجه است و موقع تیز کردن آن‌ها را از سطح پیشانی سنگ می‌زنند و با این کار در فرم یا پروفیل تیغه فرز، تغییری ایجاد نمی شود.

۴٫تیغه فرزهای مرکب

تیغه فرزهای مرکب از چند پشت تراشیده یا تیغه فرز شده یا تیغه فرز شده تشکیل شده است که هر یک قطرهای متفاوتی دارند و در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. به واسطه این تیغه‎ها می‎توان پروفیل که شامل فرم‌های مختلف باشد را در یک برش بدست آورد.

• ایمنی‎های لازم در زمان کار با ماشین‎های فرز

هنگام استفاده از سنگ فرز، باید برخی نکات ایمنی را رعایت نمود تا میزان خطرات آن را به حداقل رساند. از جمله:

• به منظور کاهش گیر کردن و پس زنی، باید قطعات بزرگ و بلند یا پانل‎ها را  محکم کرده و برای آن‎ها حامل قرار داد. احتمال خم شدن قطعات بزرگ به دلیل وزن زیادشان وجود دارد. حامل‎ها باید در زیر و نزدیک خط برش و در دو طرف لبه‎های قطعه در کنار‎های صفحه باشد.
• زمان برش در وسط دیوارها و شیارهای کور باید دقت بیش‌تری نمود زیرا ممکن است صفحه برش به لوله‎های گاز، آب یا سیم‎های برق یا اشیای دیگری که موجب پس زنی می‎شود صدمه برساند.
• علت جام کردن صفحه نشوید و در عمقی بیش از میزان قابلیت صفحه برش ایجاد ننمایید.  فشار بیش از حد به صفحه وارد نکنید چرا که ممکن است موجب پیچش و گیرکردن صفحه در شیار برش شود که به تبع آن امکان شکستن و پس زنی را نیز افزایش می‎دهد.
• در خط برش و در پشت صفحه قرار نگیرید زیرا احتمال پرتاب قطعات ریز به سمت شما زیاد است. همچنین ممکن است در زمانی که صفحه در نقطه برش از شما دور می‎شود، با یک پس زنی احتمالی، صفحه در حال چرخش یا دستگاه به سمت شما پرتاب شود.
• در صورتی که ماشین فرز در زمان کار، دچار توقف شد و یا  شما به هر دلیلی می‎خواهید برش را نیمه کاره رها کردید، سویچ دستگاه را بر روی خاموش قرار دهید، دستگاه را بدون حرکت نگهدارید و تا زمانی که صفحه به توقف نرسیده، آن را رها نکنید. هیچگاه صفحه در حال چرخش را از محل برش خارج نکنید چه بسا موجب پس زنی شود. پس از خاموش شدن کامل دستگاه، عامل توقف صفحه را بررسی و سپس آن را برطرف نمایید.
• زمانی که صفحه در شیار برش قرار دارد، برش را مجددا آغاز نکنید و صبر نمایید تا صفحه به حداکثر سرعت خود برسد، سپس با دقت برش را ادامه دهید. در صورتی که برش در هنگامی که صفحه داخل کار است مجددا روشن شود، ممکن است صفحه در زمان کار متوقف و یا به طرف بالا حرکت کند یا باعث پس زنی شود.