بررسی و مقایسه رنده فلزی چوبی و فلزی

• بررسی رنده های فلزی و چوبی

رنده نجاری به دو نوع چوبی و فلزی تقسیم می شود. نوع چوبی یک تیغه به همراه دسته بلند و تیغه پشت بند است. رنده های فلزی دو تیغه دارند که یکی از آنها جهت شکستن پوشال‌های برداشته شده توسط تیغه اصلی و خارج کردن پوشال‌ها از داخل رنده استفاده می شود. رنده‌بند و رنده‌گیر که برای ثابت نگه‌داشتن رنده بر روی سطوح کاربرد دارند، دارای یک ابزار کناری هستند در درودگری استفاده می شوند. نوع دیگری از رنده های دارای تیغه فرم دار هستند که برای ساخت فرم ها تزئینی دور قاب عکس، زهوارها و ... کاربرد دارند.

• اجزای تشکیل دهنده رنده فلزی چوبی و فلزی

• رنده پرداخت
• دسته‌های رنده
• نگهدارنده تیغه
• رنده دستی فلزی
• رنده دستی فلزی ساده
• تیغه فلزی با زاویه ۲۵ درجه
• شیاری در قسمت زیرین رنده که قسمت برنده تیغه در آن قرار می‌گیرد (دهانه)
• پیچ تنظیم که میزان خروج تیغه از دهانه (پرتیغی و کم‌تیغی رنده) را تنظیم می کند.
• تنظیم کننده زاویه که با حرکت رنده به سمت راست و چپ زاویه قرارگیری تیغه در دهانه تغییر می‌کند.
• تیغ پشت‌بند در رنده‌های دوتیغ فلزی بسته می‌شود که برای محکم نگه‌داشتن تیغه، جلوگیری از فرورفتن بیش از حد تیغه در داخل چوب و خرد کردن پوشال‌ها استفاده می شود.

• علت برتری رنده های فلزی نسبت به رنده های چوبی

اگر چه رنده فلزی چوبی و فلزی شباهت زیادی بهم دارند اما در برخی موارد رنده های فلزی رجحان داده می شوند که عبارتند از:

1. سهولت تنظیم تیغ رنده
2. رندیدن دقیق و ظریف قطعه کار
3. استحکام و دوام زیاد قطعات رنده
4. عدم تغییر فرم کف رنده در مدت طولانی
5. داشتن مشته برای مسلط شدن بیشتر بر روی کار

• معایب رنده های فلزی نسبت به رنده های چوبی

1. قیمت و هزینه نسبتا بالا
2. وزن سنگین به دلیل فلزی بودن
3. چسبیدن صمغ چوب به کف رنده
4. امکان زنگ زدن بویژه در محیط های مرطوب

• تقسیم بندی رنده فلزی چوبی و فلزی براساس نوع کاربرد

1.   رنده فلزی معمولی: اجزای تشکیل دهنده رنده های فلزی شباهت زیادی به نوع چوبی آن دارد اما به دلیل قابلیت های بیشتر، بصورت تکامل یافته تر تولید و عرضه و برای رندیدن در جهت الیاف چوب ساخته و طراحی می شوند و برای استفاده در جهت عمود بر الیاف کله چوب ها مناسب نیستند چرا که ممکن است با مناسب نبودن زاویه قرار تیغه موجب شکسته شدن الیاف شوند.
2. رنده کله چوب: در رنده کله چوب زاویه قرارگیری تیغه روی قطعه کار بین 15 و 10 درجه است که این امر موجب می شود تا قدرت برخورد تیغه با الیاف زیاد شده و رنده قادر به قطع الیاف چوب باشد.

•  ساختمان رنده چوبی

 ساختمان این رنده ها نسبت به رنده های دیگر بسیار ساده بوده و به دلیل اینکه هنگام کار، رنده داخل دست قرار می گیرد، به همین دلیل بدون دسته ساخته می شود.

• شناسایی اصول تنظیم تیغه و نگهداری آن

تنظیم کردن تیغه رنده فلزی چوبی و فلزی برای انجام فرایند رنده کاری قطعات چوبی، یک نکته مهم برای کار است. جهت تیغه در رنده های چوبی باید با توجه به نوع رنده و مقدار پوشالی که باید از سطح کار برداشته شود، تیغه را با ضربه چکش داخل کوله تنظیم و گوه پشت تیغه را محکم  کرد. تیغه نباید بیش از حد از کوله رنده خارج شود چرا که در سطح کار گیر می کند و فرایند رنده کردن بخوبی انحام نمی شود.

• نکات ایمنی ضمن رنده کاری

رعایت اصول ایمنی به هنگام کار با ابزارهای صنعتی ضرورت دارد چرا که بی دقتی در هنگام کار علاوه بر زیانهای مادی ممکن است برای اپراتور و اطرافیان خطرزا باشد. در زیر به نکات ایمنی در هنگام کار با رنده فلزی چوبی و فلزی می پردازیم:

1.  تمیز بودن کف کارگاه و محل کار با رنده نجاری اولین نکته ای است که باید به آن توجه شود. بنابراین ضایعات چوب باید جمع آوری و محل دپوی شود. در غیر این صورت افراد همیشه با آنها برخورد کرده و به زمین سقوط می کنند.
2. تیز کردن تیغه رنده به منظور کنترل تیزی تیغه انجام می شود. اما باید توجه داشت که پس از تیز کردن از لمس تیغه با دست خودداری شود. برای تست تیغه می توان از کاغذ استفاده کرد.
3. هیچگاه برای روغن کاری کف رنده، از دست خود استفاده نکنید چرا که را ممکن است به دست آسیب برد. برای این کار از پارچه آغشته به روغن استفاده کنید.
4. قبل از کار با رنده ها ابتدا نحوه عملکرد آنها را به خوبی یاد بگیرید. سپس با توجه به نکات ایمنی از آنها استفاده کنید تا بتوانید به روش اصولی از آنها استفاده کرده و کمتر دچار سانحه شوید.

• بررسی اصول رنده کاری

برای کار با رنده فلزی چوبی و فلزی لازم است آموزش های مورد نیاز به فراگیر ارائه شود. ولی کار با تمامی برنده های چوبی و فلزی تابع اصول کلی زیر است.

1. رنده را باید در جهت الیاف قطعه کار استفاده کرد.
2. همواره رنده باید متناسب با اجرای پروژه انتخاب شود.
3.  براساس نوع رنده و مقدار پوشالی که باید از سطح کار گرفته شود، باید تنظیمات رنده انجام شود.
4. در انجام عمل رنده کاری نیروی مورد نیاز برای رنده کاری را به شکل صحیح اعمال نکرد.
5. قطعه کار را توسط گیره میز کار و یا با قلاب و قطعات کمکی روی صفحه میز کار محکم می شود.

• شناسایی سرویس و نگهداری رنده

برای سرویس و نگهداری رنده فلزی چوبی و فلزی نکات زیر را باید رعایت کرد:

1. کف رنده باید تمیز باشد و چسب یا سایر مواد زاید دیگر برطرف شوند.
2. تیغه رنده ها باید همیشه تیز و آماده به کار باشند چرا که تیغه کند باعث ناصافی سطح کار شده و انرژی زیادی می طلبد. در نتیجه کاربر خسته می شود و آنرا کنار می گذارد.
3. برای این که قطعه کار گونیایی شود، باید کف رنده ها کاملاً هموار باشد و هر چند مدت یک بار کف رنده ها را بررسی کرد. بدین منظور مسطح شدن کف رنده اهمیت زیادی دارد.
4. هر چند وقت یک بار باید قسمت های مختلف رنده را باز و آنها را روغن کاری کرد.
5.  برای تیغه های رنده که دچاری پریدگی شده و یا سطح ناصاف دارند، باید با ماشین سنگ کن کاملاً تیز و گونیایی شوند.
6. قطعه کار باید به گیره یا میز کار محکم شود. بطوری که هنگام رنده کاری، تیغه سطح چوب با گیره یا مانع نگهدارنده برخورد نکند.
7.  نباید رنده را روی لبه میز کار قرار داد چرا که به تیغه صدمه وارد می‎شود.  بلکه باید آن را داخل گودی میز و به پهلو قرار داد.