ماشین اور فرز دستی برقی یکی از دستگاه های قابل حمل در صنایع چوب به شمار می رود که در این صنعت کاربرد زیادی دارد. ابزار زدن صفحات چوبی و مصنوعی با این ماشین به سهولت امکان پذیراست. تفاوت اور فرز دستی با فرز میزی در این است که در اور فرز دستی قطعه کار روی میز ثابت و اور فرز روی قطعه کار حرکت و سپس عمل فرز صورت می گیرد. چون هدایت در این ماشین به شکل دستی انجام می شود، بنابراین در همه بخش های کار قدرت مانور دارد و به راحتی کار می کند. اما در زمان کار باید تمامی دقت و توجه خود را به آن معطوف کنید.
- قسمت های مختلف ماشین اور فرز دستی برقی
همان طور که در شکل زیر مشاهده می کنید، قسمت های مختلف ماشین اور فرز دستی برقی شماره گذاری شده و توضیحات آنها بدین شرح است:
- پیچهای تنظیم عمق تیغه فرز.
- بوش فرز که میله تیغه فرز در آن قرار می گیرد.
- محفظه شیشه ای (تلق سفید)، که دور تیغه را پوشانده است.
- گونیای ماشین اور فرز دستی، که قابلیت حرکت کشویی دارد.
- میله مدرج میلیمتری، جهت تنظیم و خواندن ارتفاع یا عمق تیغه فرز.
- دکمه روشن و خاموش کردن اور فرز، این قسمت بشکلی تعبیه شده است که برای فعال شدن آن، باید با انگشت شاسی برق را دست فشار داد. این مسئله یک نکته حفاظتی و ایمنی است. بعضی ماشین اور فرز دستی برقی این ویژگی را ندارند و در حالت روشن ثابت است. بنابراین باید دقت لازم را در هنگام کار داشته باشید تا به شما آسیبی وارد نشود.
- پیچ تنظیم دور، که برای ابزار زدن مواد مختلف تنظیم شده و روی پوسته محفظه الکتروموتور قرار می گیرد. سرعت اور فرز دستی حدود 13000 تا 30000 دور در دقیقه (RPM) می باشد
- اهرم قفل کننده، که پس از تنظیم ارتفاع و عمق تیغه فرز با فشار دادن این اهرم، ارتفاع تنظیم شده ثابت می ماند.
- دکمه قفل شفت فرز که جهت تعویض تیغه فرز باید این دکمه را فشار داد تا در جای خود قرار بگیرد. لذا، لازم است ضمن فشار دادن دکمه ذکر شده، شفت فرز را به آرامی با دست چرخانید تا صدای جا افتادن خار آن بلند شود. سپس با آچار مربوطه پیچ شفت فرز را باز نمایید.
- تنظیمات ماشین اور فرز دستی برقی
جهت تعویض تیغه ماشین اور فرز دستی برقی علاوه بر روش شکل زیر نشان داده شد، در بعضی از دستگاهها این دکمه قفل کننده شفت وجود ندارد، لذا به کمک دو آچار تخت می توان مهره سفت کننده تیغه را باز و بسته کرد. توجه کنید که سیم دوشاخه برق دستگاه خارج از پریز برق باشد.
به منظور تنظیم ارتفاع تیغه اور فرز باید فرز را بصورت وارونه قرار داد و قطعه چوب مورد نظر را نیز روی گونیا مقابل تیغه قرار داده و سپس ارتفاع مناسب تیغه را تنظیم کرد. بهتر است پس از تنظیم تیغه، ابتدا روی یک قطعه چوب تمرینی برای نمون ، فرز بزنید تا از صحت تنظیمات اطمینان حاصل کنید.
برای دفعات بعد، جهت تنظیم ارتفاع تیغه یا ثابت کردن تنظیم تیغه می توان از پیچهای تعبیه شده روی صفحه استفاده نمود. این پیچها ارتفاع مختلف دارند و به کمک آنها میله دستگاه روی پیچ مناسب تنظیم می شود. در نتیجه، به تیغه اجازه پایین آمدن بیشتر داده نمی شود. در شکل زیر نمونه ای از اور فرز را مشاهده می کنید.
ماشین اور فرز دستی برقی دارای صفحه مدرج است که بواسطه آن، اندازه ارتفاع تیغه و آسان بودن تنظیم آن را نشان می دهد.جهت هدایت ماشین اور فرز باید برای سطوح صاف و مستقیم از گونیای کشویی دستگاه و برای سطوح قوس دار از گونیای بلبرینگی استفاده می شود.
- موارد کاربرد ماشین اور فرز دستی برقی
به دلیل سبکی و همچنین فرم ساختمانی ماشین اور فرز دستی، در هر موقعیتی، از جمله لبه کارهای قوس دار و انحنادار و محیط های محدب و مقعر و غیر آنها، قابل استفاده است. در حال حاضر تیغه های متنوع و مختلفی به بازار عرضه شده است که متناسب با قطر شفت فرز و قطر میله تیغه فرز انتخاب می شود و در صورت نیاز می توان از بوش مخصوص هر کدام استفاده کرد. در شکل زیر نمونه هایی از این تیغه ها و شکل پروفیل مربوط به آنها نشان داده شده است.
بعضی از تیغه ها در قسمت انتهایی خود دارای یک میله (ساده) هستند. بعضی از تیغه ها در قسمت سادگی بلبرینگی نصب می شوند تا حرکت به سهولت انجام شود. این نوع تیغه ها جهت افزار زدن لبه های کار یا محیط بیرونی مورد استفاده قرار می گیرند. همانند شکل زیر، بلبرینگ در انتهای تیغه و همانند شکل زیر بلبرینگ قبل از تیغه نصب شده است. این نوع تیغه ها برای پرداخت لبه کارها به کار می روند. این نوع تیغه جهت پرداخت داخل شبکه های درهای سه لایی کاربرد دارد.
نوع دیگری از تیغه ها، در انتهای خود میله ساده و صاف ندارد و تیغه در انتها یک پارچه است. این نوع تیغه ها برای ابزار زدن در قسمت سطحی استفاده می شود و برای ایجاد فرم، زیبایی و گاهی برای عمل برش انتخاب می شود. نمونه هایی از این تیغه ها را در شکل زیر ملاحظه می کنید.
برای فرز زدن در سطح کار باید اور فرز را به صورت مایل و به آرامی به روی چوب خوابانید، به گونه ای که تکیه قسمتی از صفحه ماشین روی چوب باشد. این حرکت باید به آرامی انجام شود. برش صفحه را به کمک شابلون و با استفاده از اور فرز دستی برقی نشان می دهد. با استفاده از گونیای ماشین، می توان در محیطی از سطح کار نیز، عملیات فرز زنی را انجام داد. شکل زیر عملیات فرز را به شکل دایره ای و به کمک یک شابلون نشان می دهد.
این شابلون یک صفحه چند لایی دارد که با یک میخ در مرکز دایره مورد نظر محکم شده است. فاصله مرکز میخ تا لبه تیغه فرز، شعاع دایره نقش مهمی را ایفا می کند. با استفاده از سوزن مخصوص، که در زیر میله گونیا نصب می شود، می توان به راحتی فرزکاری را در اشکال دایره ای انجام داد. علاوه بر کاربردهای ذکر شده، از ماشین اور فرز دستی برقی کارهای دیگری، با توجه به ذوق و سلیقه کاربر و قدرت خلاقیت وی می توان انجام داد. برای مثال، می توان از این ماشین در ساخت بعضی از اتصالات صفحه ای کمک گرفت. ایجاد یک کنشکاف بر روی سطح یک صفحه که به کمک گونیای دستگاه این عمل انجام شده است. اگر فاصله لبه کار تا محل ایجاد شیار کنشکاف زیاد باشد، می توانید، از یک بر راستی به صورت گونیا استفاده کنید.
در ساخت کُم، برای ایجاد اتصال کُم و زبانه نیز، می توانید از این دستگاه استفاده نمایید. با بستن انتهای کار و پهلوی کار، ضمن مهار کردن حرکت ماشین، به تدریج عمق تیغه را با حرکات متعدد رفت و برگشت زیاد کنید تا عمق کُم مورد نظر ایجاد گردد. در شکل زیر، استفاده از ماشین اور فرز در فرز زدن قابهای کلاف شده نشان داده شده است.
به کمک شابلون فلزی قطعه کار توسط گیره میز محکم می شود و با حرکت اور فرز در داخل شابلون تیغه بر روی چوب فرم دم چلچله را ایجاد می کند. ماشین اور فرز را می توان در زیر یک صفحه میز محکم نمود، به طوری که تیغه آن به سمت بالا باشد و از آن به صورت فرز میزی استفاده کرد. گفتنی است در بعضی از کارگاهها ماشین اور فرز را به شکل وارونه به گیره میز کار می بندند، که یک روش نادرست است چرا که با وارد شدن گرد و غبار و ذرات خاک اره به داخل الکتروموتور، سی مپیچی الکتروموتور از بین می رود و احتمال سوختن آن زیاد می شود. در شکل زیر اصول به کارگیری اور فرز دستی برقی به شکل میزی نشان داده شده که با بستن گونیا به راحتی می توان عملیات فرز کاری را انجام داد.